Απαντήσεις σε οργανωτικά θέματα Ερευνητικών Εργασιών

1. Πόσες ώρες την εβδομάδα διδάσκεται μία Ερευνητική Εργασία;
Για τη σχολική χρονιά 2012-13, η σχετική εγκύκλιος  καθορίζει ότι η Ερευνητική Εργασία διδάσκεται δύο (2) συνεχόμενες ώρες την εβδομάδα (όπως προβλεπόταν πέρυσι  στα ΕΠΑΛ).
2. Πως τοποθετούνται οι Ερευνητικές Εργασίες στο ωρολόγιο πρόγραμμα του σχολείου;
Για τη σχολική χρονιά 2012-13, η σχετική εγκύκλιος  δίνει ευελιξία στο σύλλογο διδασκόντων του σχολείου, να αποφασίσει, αν οι Ερευνητικές Εργασίες θα γίνονται σε Τμήματα Ενδιαφέροντος που θα λειτουργούν παράλληλα σε «ζώνη», όπως ίσχυε πέρυσι ή θα γίνονται σε τμήματα γενικής παιδείας όπως και τα υπόλοιπα μαθήματα.
3. Πόσοι μαθητές εμπλέκονται σε κάθε Ερευνητική Εργασία;
Στην περίπτωση που ο σύλλογος διδασκόντων του σχολείου αποφασίσει ότι οι Ερευνητικές Εργασίες θα γίνονται σε Τμήματα Ενδιαφέροντος που θα λειτουργούν παράλληλα σε «ζώνη», όπως ίσχυε πέρυσι, ισχύει η σχετική εγκύκλιος (1) που ορίζει αριθμό μαθητών ανά Τμήμα Ενδιαφέροντος από δεκαέξι (16) μαθητές το λιγότερο έως είκοσι (20) το περισσότερο.

Στην περίπτωση που ο σύλλογος διδασκόντων του σχολείου αποφασίσει ότι οι Ερευνητικές Εργασίες θα γίνονται ανά τμήμα γενικής παιδείας, οι μαθητές θα είναι προφανώς όσοι και στο τμήμα γενικής παιδείας. Από το παραπάνω φαίνεται ότι με αυτόν τον τρόπο, πιθανότατα σε κάθε ΕΕ θα εμπλέκονται περισσότεροι από είκοσι μαθητές.
4. Πόσοι εκπαιδευτικοί εμπλέκονται σε κάθε Ερευνητική Εργασία;
Για τη σχολική χρονιά 2012-13, το ΦΕΚ (3) και η σχετική εγκύκλιος (4) καθορίζουν ότι σε κάθε Ερευνητική Εργασία εμπλέκονται απαραίτητα δύο εκπαιδευτικοί, οι οποίοι βρίσκονται στην τάξη ταυτόχρονα για τις δύο ώρες που διαρκεί η Ερευνητική Εργασία (όπως προβλεπόταν πέρυσι (5) στα ΕΠΑΛ).

5. Πώς λειτουργεί η συνδιδασκαλία;
Δύο εκπαιδευτικοί βρίσκονται ταυτόχρονα μαζί με τους μαθητές σε όλη τη διάρκεια της Ερευνητικής Εργασίας. Αν και τα καθήκοντά τους δεν έχουν καθοριστεί μέχρι στιγμής από κάποια Εγκύκλιο ή Υ.Α., η εμπειρία από την εφαρμογή αυτής της πρακτικής στα ΕΠΑΛ δείχνει, ότι οι δύο εκπαιδευτικοί, εκτός των όσων θα έκαναν αν ήταν μόνοι στην τάξη, θα πρέπει να συνεργάζονται μεταξύ τους και να καθορίζουν τους ρόλους τους,  ακριβώς όπως ζητείται και από τους μαθητές να μάθουν να κάνουν κατά τη διάρκεια υλοποίησης των Ερευνητικών Εργασιών. Ανάλογα με το θέμα της ΕΕ, μπορεί οι δύο εκπαιδευτικοί να αναλαμβάνουν τμήματά της (σε περίπτωση διεπιστημονικού θέματος) ή ο ένας να έχει περισσότερο υποστηρικτικό ρόλο, ανάλογα και με την ειδικότητά του (πχ ένας φιλόλογος μπορεί να βοηθά περισσότερο τους μαθητές σε γλωσσικά θέματα, ένας καθηγητής φυσικών επιστημών σε θέματα σχεδιασμού και πραγματοποίησης πειραμάτων, ένας καθηγητής πληροφορικής σε θέματα διαδικτύου και λογισμικών, έναςκαθηγητής τεχνολογίας σε θέματα οργάνωσης, εκτέλεσης, δομής και παρουσίασης της έρευνας κτλ)

6. Σε πόσες Ερευνητικές Εργασίες μπορεί να συμμετέχει ένας εκπαιδευτικός;

Σε περίπτωση διδασκαλίας των ερευνητικών εργασιών σε τμήματα, ο κάθε
εκπαιδευτικός μπορεί να αναλάβει συνολικά μέχρι δύο (02) ερευνητικές εργασίες ανά τετράμηνο (εφόσον η ερευνητική εργασία είναι διάρκειας ενός τετραμήνου) ή μέχρι δύο (02) ερευνητικές εργασίες τη σχολική χρονιά (εφόσον η ερευνητική εργασία έχει διάρκεια ολόκληρο σχολικό έτος), με εξαίρεση τους εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων που είχαν ως πρώτη ανάθεση το μάθημα «Τεχνολογία» της Α΄ τάξης του Γενικού Λυκείου (Υ.Α. 118842/Γ2/17-09-2008 ΦΕΚ 1984 Β΄), εφόσον υπηρετούν στη σχολική μονάδα, οι οποίοι μπορούν να αναλάβουν συνολικά μέχρι τέσσερις (04) ερευνητικές εργασίες ανά τετράμηνο (εφόσονη ερευνητική εργασία είναι διάρκειας ενός τετραμήνου) ή μέχρι τέσσερις (04) ερευνητικές εργασίες τη σχολική χρονιά(εφόσον η ερευνητική εργασία έχει διάρκεια ολόκληρο σχολικό έτος).
Σε περίπτωση που η διδασκαλία των ερευνητικών εργασιών γίνεται σε ζώνη και στις
δύο τάξεις (ίδια μέρα και ίδιες ώρες), ο κάθε εκπαιδευτικός μπορεί να αναλάβει μία (01)ερευνητική εργασία.

Σε περίπτωση που η διδασκαλία των ερευνητικών εργασιών γίνεται σε ζώνη και στις
δύο τάξεις (διαφορετικές ώρες), ο κάθε εκπαιδευτικός μπορεί να αναλάβει μέχρι δύο (02)ερευνητικές εργασίες.

Τα παραπάνω ανώτατα όρια των ερευνητικών εργασιών που μπορεί να αναλάβει ο κάθε εκπαιδευτικός ισχύουν είτε ο εκπαιδευτικός υπηρετεί σε μία είτε σε περισσότερες σχολικές μονάδες.

7. Διάρκεια Ερευνητικής Εργασίας

Στη σχετική εγκύκλιο (4) ορίζεται ότι η διάρκεια μία Ερευνητικής εργασίας είναι ενός ή δύο τετραμήνων, ανάλογα με το σχεδιασμό των υπεύθυνων εκπαιδευτικών και σύμφωνα με την έγκριση του συλλόγου καθηγητών.

Σύμφωνα με το Frey (6) τα project μεγάλης διάρκειας είναι αυτά που διαρκούν πάνω από δύο εβδομάδες. Με αυτή την έννοια, ετήσιας διάρκειας Ερευνητικές Εργασίες, ίσως είναι υπερβολικά μεγάλες. Η εμπειρία έχει δείξει ότι οι ομαδικές εργασίες μεγάλης διάρκειας κινδυνεύουν περισσότερο από τις μικρότερες να χάσουν το σκοπό τους, ενώ και ο προγραμματισμός τους είναι σαφώς δυσκολότερος. Επιπλέον, τυχόν ασυμβατότητες χαρακτήρων μαθητών ή διάφορα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν, είναι πιθανό να διαρκέσουν όλη τη σχολική χρονιά.

Aκόμα και αν ο αρχικός σχεδιασμός μίας Ερευνητικής Εργασίας  είναι ετήσιας διάρκειας, είναι σκόπιμο να αναλύεται σε δύο επιμέρους Ε.Ε. διάρκειας τετραμήνου, ώστε να υπάρχουν ξεκάθαρα παραδοτέα και αξιολόγηση καθώς και δυνατότητα διόρθωσης προβλημάτων.

Γιάννης Τζωρτζάκης


(1) «Οδηγίες για τη διδασκαλία της Ερευνητικής Εργασίας της Α΄ τάξης Γενικού Λυκείου για το σχ. έτος 2011-2012» έγγραφο του ΥΠΔΒΜΘ αρ. πρωτ. 97364/Γ2/30-08-2011
(2) «Ερευνητική Εργασία» έγγραφο του ΥΠΔΒΜΘ αρ. πρωτ 135690/Γ2/25-11-2011
(3) ΦΕΚ 1390 Β /27-4-2012
(4) «Οδηγίες για τη διδασκαλία της Ερευνητικής Εργασίας της Α΄ και Β΄ τάξης Γενικού Λυκείου για το σχ. έτος 2012-2013» έγγραφο του ΥΠΔΒΜΘ αρ. πρωτ 47143/Γ2/27-04-2012
(5) «Οδηγίες για τη διδασκαλία της Ερευνητικής Εργασίας της Α΄ τάξης Επαγγελματικού Λυκείου για το σχ. έτος 2011-2012» έγγραφο του ΥΠΔΒΜΘ αρ. πρωτ 113182/Γ2/30-09-2011
(6) Frey K., Η μέθοδος project-Μια μορφή συλλογικής εργασίας στο σχολείο ως θεωρία και πράξη, εκδόσεις Κυριακίδη
Πηγή : www.alfavita.gr